Trong ba ngày từ 10 đến 12/12/2015, Chương trình “Đưa lý thuyết vào thực tiễn - Mở rộng quy mô quản lý đa dạng sinh học của người dân nhằm bảo đảm an ninh lương thực” đã tiến hành đánh giá cuối kỳ bởi chuyên gia đánh giá độc lập tại Việt Nam sau 03 năm thực hiện. Đây là chương trình được tài trợ bởi Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD) và tổ chức Oxfam Novib tiến hành tại 03 nước Peru, Zimbabwe và Việt Nam. Tại Việt Nam, dự án được triển khai từ tháng 6/2012 đến tháng 10/2015 thông qua tổ chức SEARICE Philippine hợp tác với Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững (SRD), Cục Bảo vệ Thực vật và Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm (CLT&CTP) Việt Nam tại 05 tỉnh gồm Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình và Thanh Hóa.
Hoạt động đánh giá cuối dự án được tiến hành tại tỉnh Yên Bái và Sơn La do Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững điều phối tổ chức. Tham gia đoàn đánh giá gồm chuyên gia đánh giá độc lập của IFAD, cán bộ cao cấp từ tổ chức Oxfam Novib và SEARICE.
Đoàn đánh giá cùng với bà con vùng dự án tại tỉnh Yên Bái (ảnh: Oxfam Novib)
| Trước đó, đợt đánh giá nội bộ của chương trình vào tháng 9/2015 cho thấy, người nông dân ở vùng dự án mong muốn chương trình tiếp tục triển khai giai đoạn II nhằm giúp họ có thể phát triển tổ hợp lai giữa giống lúa nếp Lếch bản địa với giống nếp hiện đại (nếp 97) đã thực hiện thành công trong giai đoạn I thành giống nếp mới khắc phục nhược điểm cao cây của giống nếp Lếch. Bên cạnh đó, kết quả đánh giá cho thấy những kết quả dự án đã góp phần nâng cao vai trò của phụ nữ trong việc quản lý đa dạng sinh học, quản lý hạt giống lúa tại địa phương. |
|
Mục đích của chương trình “Đưa lý thuyết vào thực tiễn - Mở rộng quy mô quản lý đa dạng sinh học của người dân đối với an ninh lương thực” nhằm duy trì, củng cố và lồng ghép các nhu cầu và năng lực kỹ thuật của nông dân sản xuất nhỏ và các nhóm dân tộc thiểu số; gắn kết họ với các đối thoại chính sách trong nước và quốc tế, đồng thời làm việc với các cơ quan nghiên cứu về việc sử dụng bền vững các nguồn gen di truyền thực vật nhằm bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh biến đổi khí hậu. |
Hoạt động đánh giá lần này nhằm tiếp tục phân tích sâu hơn những kết quả và bài học kinh nghiệm đã thu thập từ đợt đánh giá nội bộ để đưa ra kết luận về tác động tổng thể chương trình đã đạt được đối với cuộc sống của người dân địa phương tại Việt Nam, đồng thời những thách thức trong việc mở rộng chương trình cũng được nhìn nhận thấu đáo để xây dựng đề xuất cho cácđịnh hướng can thiệp tiếp theo trong thời gian tới.
Tại Yên Bái và Sơn La, đoàn đánh giá đã tiến hành phỏng vấn Phòng NN & PTNT, Chi Cục Bảo vệ thực vật, các nhóm nông dân đã tham gia các lớp học đồng ruộng (FFS) về bảo tồn và chọn tạo giống lúa của Chương trình tại các xã dự án và đại diện lãnh đạo địa phương. Những chia sẻ chân thành của người dân địa phương đã cho thấy nhiều tác động tích cực từ chương trình đến việc cải thiện đời sống của bà con.
Đoàn đánh giá phỏng vấn các nhóm nông dân đã tham gia các lớp học đồng ruộng (FFS) (ảnh: Oxfam Novib)
Chị Lương Thị Dinh, thôn An Bình, xã Bảo Ái, huyện Yên Bình chia sẻ: “Trước đây, người dân chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong sản xuất vì không biết về khoa học kỹ thuật. Từ khi tham gia lớp FFS, chúng tôi được học nhiều kiến thức mới phục vụ cho sản xuất và đời sống. Với những gì đã học được, đồng thời được giao lưu và học hỏi thêm từ những người khác trong lớp, tôi đã cảm thấy tự tin hơn.”
Đại diện các nhóm nông dân tham gia các lớp học đồng ruộng (FFS) tại địa bàn dự án tự tin trình bày kết quả hoạt động
Chị Trần Thị Hương – thôn An Bình, xã Bảo Ái, huyện Yên Bình cho biết: “Đời sống của gia đình chúng tôi đã khá hơn trước đây nhờ tiết kiệm được tiền mua giống mới (do chủ động lại tạo và giữ được giống lúa cho các vụ mùa tiếp theo), cũng như gạo làm ra ngon hơn và bán được nhiều tiền hơn. Hiện tôi có 5, 6 loại giống lúa và cũng thường xuyên trao đổi với bạn bè, họ hàng trong xã.”
Một đại diện khác của thôn Thái Bình, chị Như đã chia sẻ về sự thay đổi của vai trò người phụ nữ tại địa phương: Tham gia lớp FFS, được học hỏi nhiều kiến thức mới và áp dụng vào sản xuất, người phụ nữ đã khẳng định được bản thân, nâng cao vị thế trong gia đình và được người chồng coi trọng hơn trước đây.
Chị em phụ nữ địa phương dần khẳng định được bản thân và nâng cao vị thế trong gia đình (ảnh: Oxfam Novib)
Anh Bút – trưởng thôn Thái Bình, xã Bảo Ái, huyện Yên Bình chia sẻ: Phần lớn học viên của lớp FFS là phụ nữ, họ không chỉ biết áp dụng nhiều kiến thức mới vào sản xuất giúp tăng năng suất và chất lượng, mà còn biết tuyên truyền chia sẻ cho những người phụ nữ khác trong thôn, xã để cùng áp dụng. Nhờ đó, tập quán canh tác của bà con đã được cải thiện theo hướng tích cực hơn.
Những kết quả thành công và bài học kinh nghiệm của chương trình khi triển khai tại Việt Nam sẽ được tổ chức Oxfam Novib tổng hợp và tài liệu hóa để cung cấp cho Ủy ban tài nguyên di truyền cho lương thực và nông nghiệp để chuẩn bị cho báo cáo về Hiện trạng Đa dạng sinh học của thế giới hướng tới lương thực và nông nghiêp được đưa ra trong phiên họp thường niên của Ủy ban vào năm 2017.
-SRD-
Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững (SRD)
Số 31, ngõ 19 Kim Đồng, quận Hoàng Mai, Hà Nội
Tel: +84 24 3943 6676/78 | Fax: +84 24 3943 6449
