Trong hai ngày 17 và 18/01/2020 trong khuôn khổ của dự án: Bảo tồn và phát triển đa dạng sinh học nông nghiệp cho nhóm cộng đồng nghèo nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu tại tỉnh Sơn La (gọi tắt là Dự án VM059), nhóm dự án SRD đã hướng dẫn, cùng tham gia tổng kết định kỳ hằng năm hoạt động của nhóm tiết kiệm thôn bản (VSLA). Đây là hoạt động kết thúc năm thứ hai của 8 nhóm VSLA đã được thành lập và duy trì hoạt động đều đặn từ năm 2018 đến nay.
Các nhóm VSLA hoạt động dưới hình thức góp cổ phần để hình thành quỹ tiết kiệm, sau đó các thành viên có thể vay từ chính quỹ này. Về mục đích vay vốn, các thành viên dân tộc thiểu số thường sử dụng vốn vay để mua con giống, cây giống và phân bón/ thức ăn chăn nuôi, đóng học phí/ mua đồ dùng học tập cho con, một số thành viên vay để chi trả cho việc khám chữa bệnh của các thành viên trong gia đình. Tổng số tiền huy động trong năm 2019 của các nhóm trong khoảng từ 20 đến trên 30 triệu đồng.
Quỹ vay VSLA được hình thành và hoạt động có nhiều ưu điểm, thứ nhất quỹ có được sự tín nhiệm của cộng đồng vì tính minh bạch, vì vậy hình thức thực hiện này có thể tiếp tục duy trì lâu dài cũng như các nhóm có thể chủ động duy trì vận hành và mở rộng bởi chính họ. Thứ hai, các thành viên trong nhóm đều có thể có lợi ích, cụ thể, với những thành viên chưa có nhu cầu chi tiêu ngay thì có thể tiết kiệm nguồn tiền đang nhàn rỗi đó sang cho những thành viên khác trong nhóm đang cần vay và sử dụng ngay. Với những thành viên cần vay vốn, việc tiếp cận để được vay cũng dễ dàng và chủ động hơn rất nhiều vì quỹ vay có sẵn, quy chế hoạt động rõ ràng, công khai. Rủi ro với hình thức này gần như bằng không vì có sự giám sát, ràng buộc từ chính cộng đồng, người vay vốn sẽ có trách nhiệm hoàn trả.
Trò chuyện trong các buổi hỗ trợ làm tất toán năm 2019, cán bộ SRD đã nghe nhiều chia sẻ từ những thành viên của các nhóm VSLA. Cô Bạc Thị An, người tích luỹ được nhiều nhất trong năm vừa rồi ở Bản Nà Ne chia sẻ rằng “góp tiền quỹ theo cách này mới tiết kiệm được, nếu để tiền ở nhà cũng hết”, do vậy cô tham gia đều đặn hằng tháng.
Cô Quàng Thị Xe - người tham gia nhóm tiết kiệm muộn nhất ở bản Co Kham (người thứ 40), cô đã đăng ký sau khi biết và tìm hiểu hoạt động của nhóm. Mặc dù vậy, cô Xe lại là người thứ tư tích lũy được nhiều cổ phần nhất trong năm ở nhóm. Cô chia sẻ rằng năm sau cô sẽ lại tiếp tục tham gia nhóm tiết kiệm.
Bên cạnh những lợi ích về tiền và nguồn vốn, các buổi sinh hoạt định kỳ còn là dịp để các thành viên trong nhóm chia sẻ những vấn đề trong cuộc sống, kinh nghiệm sản xuất. Bằng cách đó, việc sử dụng tiền sau vay vốn có thể đạt hiệu quả tốt hơn, người sử dụng tiền vốn có trách nghiệm hơn.
Để cách thức hoạt động này được duy trì lâu dài, vai trò của những người điều phối trong nhóm là rất quan trọng. Những người này có tiếng nói, được tín nhiệm và đã quen với cách thực hiện để tiếp tục điều phối những hoạt động của nhóm trong hoạt động về sau này. Thêm nữa, họ là những người trẻ tuổi, tiếp cận tốt với nền giáo dục hiện đại nên có khả năng hướng dẫn, ảnh hưởng tích cực đến việc sử dụng hiệu quả vốn vay. Đó là một trong những yếu tố tích cực giúp cải thiện sinh kế tốt và duy trì hoạt động VSLA trong thời gian dài.
Dưới đây là một số ảnh của hoạt động.
Các thành viên bản Bó, xã Muổi Nọi đang trả gốc và lãi trước khi nhóm làm tất toán ( 17.1.2020)
Thành viên BQL nhóm tại bản Nà Ne, xã Bon Phặng đi tới từng thành viên để giám sát cũng như hỗ trợ việc kiểm đếm số cổ phần của từng người
Thành viên BQL nhóm tại bản Kéo Pháy, xã Bon Phặng thực hiện việc thống kê và kiểm đếm toàn bộ số tiền gốc và lãi của cả nhóm trong một
Thành viên tại bản Co Kham, xã Bon Phặng lên nhận số tiền góp cổ phần và tiễn lãi trong một năm - 17.1.2020
Thành viên của bản Nà Ne nhận tiền sau một năm góp và có lãi
Đại diện thành viên nhóm VSLA bản Bó, xã Muổi Nọi chụp ảnh kỉ niệm
Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững (SRD)
Số 31, ngõ 19 Kim Đồng, quận Hoàng Mai, Hà Nội
Tel: +84 24 3943 6676/78 | Fax: +84 24 3943 6449
