Hội thảo tham vấn kết quả nghiên cứu hiện trạng ban đầu về tuân thủ LD và xây dựng kế hoạch nghiên cứu tiếp theo

Ngày 26/9/2015, tại Hà Nội, Mạng lưới các tổ chức Phi chính phủ về Thực thi Lâm luật, Quản trị rừng và Thương mại lâm sản (VNGO-FLEGT) đã tổ chức hội thảo "Tham vấn kết quả nghiên cứu hiện trạng ban đầu về tuân thủ LD của hộ gia đình và xây dựng kế hoạch nghiên cứu tiếp theo".

Hội thảo nhằm chia sẻ những kết quả nghiên cứu hiện trạng ban đầu về năng lực tuân thủ các quy định về khai thác, mua bán, vận chuyển, chế biến gỗ của các hộ gia đình tại 4 tỉnh Hòa Bình, Nghệ An, Kon Tum và Bình Định – được thực hiện trong tháng 7 và 8/2015.

Trong phần đầu hội thảo, bà Vũ Thị Bích Hợp – Trưởng ban điều hành Mạng lưới VNGO-FLEGT, Giám đốc Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững (SRD) đã có bài trình bày tổng quan hoạt động vận động chính sách về VPA/FLEGT. Trong đó, một số hoạt động nổi bật về nghiên cứu cộng đồng về VPA như: tiến hành tham vấn cộng đồng về gỗ hợp pháp (năm 2012); đánh giá tác động sinh kế (LIA) và một số điều khoản của luật bảo vệ phát triển rừng (2014); nghiên cứu thí điểm LIA, đánh giá khả năng đáp ứng TLAS (năm 2014) và hoạt động điều tra cơ bản phục vụ cho giám sát độc lập (năm 2015). Bà Hợp cũng nhấn mạnh vai trò của cộng đồng xã hội dân sự trong tiến trình đàm phán VPA nói riêng và trong việc hoạch định các chính sách kinh tế xã hội nói chung.

Bà Vũ Thị Bích Hợp chia sẻ tại hội thảo

Thông qua những chia sẻ này, nhiều thành viên mới tham gia đã có điều kiện hiểu sâu hơn về các hoạt động mà Mạng lưới đã và đang triển khai.

Bên cạnh đó, tổng quan về giám sát độc lập và nghiên cứu hiện trạng ban đầu về khả năng tuân thủ định nghĩa gỗ hợp pháp (LD) cấp hộ gia đình đã được chia sẻ bởi ông Hoàng Quốc Chính – cán bộ FLEGT của Trung tâm SRD. Thực tế cho thấy cần có mô hình theo dõi và đánh giá khả năng tuân thủ LD của các hộ gia đình, phân tích nguyên nhân gốc rễ của vấn đề về năng lực tuân thủ của các hộ gia đình trong phạm vi nghiên cứu, từ đó đưa ra những nhận định và khuyến nghị chính sách phù hợp để hỗ trợ các hộ gia đình tham gia trong chuỗi cung gỗ.

Việc đánh giá hiện trạng ban đầu nhằm cung cấp đường cơ sở tham chiếu để theo dõi sự thay đổi theo thời gian ở cấp hộ gia đình về khả năng tuân thủ LD. Những nghiên cứu của mạng lưới VNGO-FLEGT năm 2013-2014 cho thấy hộ trồng và khai thác rừng và hộ chế biến gỗ là 2 nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong tiến trình đàm phán và thực thi VPA FLEGT.

Các thành viên lắng nghe và thảo về nội dung các bài trình bày kết quả nghiên cứu tại 4 tỉnh

Trong tiến trình giám sát độc lập, Mạng lưới đã chỉ ra cần có 4 bước thực hiện gồm: (1) lựa chọn địa bàn, (2) khảo sát tiền trạm, (3) nghiên cứu chính thức, (4) phân tích và viết báo cáo. Sau mỗi một hoặc hai năm, bước (3) và (4) sẽ được lặp lại nhằm kịp thời phát hiện những thay đổi và đưa ra những khuyến nghị phù hợp.

Trong phần tiếp theo, Hội thảo đã tập trung lắng nghe và thảo luận sâu về nội dung các bài trình bày kết quả nghiên cứu tại 4 tỉnh: Hòa Bình, Nghệ An, Kon Tum và Bình Định. Tại mỗi địa bàn, các nhóm đã chia sẻ về các nhóm đối tượng mục tiêu, thực trạng tại mỗi địa phương, phân tích nguyên nhân và đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao khả năng tuân thủ và đáp ứng các quy định về gỗ hợp pháp ở cấp hộ gia đình.

Hơn 20 đại biểu gồm đại diện các nhóm nghiên cứu, các tổ chức thành viên Mạng lưới, các chuyên gia lâm nghiệp đã tham dự và đưa ra những ý kiến thảo luận sôi nổi và thiết thực cho các bài chia sẻ, trong đó bao gồm nhiều vấn đề chuyên sâu về quản trị rừng, các chính sách, quy định liên quan của nhà nước và chính quyền địa phương.

Các thành viên tham gia hội thảo

Sau 4 tỉnh đã tiến hành thí điểm năm 2015, dự kiến trong năm 2016, Mạng lưới sẽ mở rộng nghiên cứu tới 6 tỉnh khác gồm: Lào Cai, Bắc Cạn, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Bình Thuận và  Lâm Đồng

Thông qua những nghiên cứu này, Mạng lưới có thể nhìn nhận rõ hơn về những lỗ hổng giữa chính sách và việc thực thi trên thực tế, từ đó đưa ra những khuyến nghị phù hợp, đóng góp hiệu quả vào tiến trình đám phán VPA FLEGT.

Phần cuối Hội thảo, Mạng lưới đã bàn và thống nhất về kế hoạch hoạt động trong Quý 4/2015. Theo đó, dự kiến Mạng lưới sẽ tổ chức tập huấn viết Bản tin chính sách và Tập huấn vềREDD+ và FLEGT vào tháng 10/2015, Nghiên cứu đánh giá về REDD+ và FLEGT vào tháng 11 – tháng 12/2015.

Thông qua hội thảo này, mỗi tổ chức thành viên cũng có điều kiện để chia sẻ về những hoạt động, dự án đang tiến hành, trao đổi và thảo luận về cơ hội hợp tác trong tương lai.

-SRD-