Kết quả nhỏ, ý nghĩa lớn

Cũng do tác động từ BĐKH nên sự da dạng sinh học nông nghiệp tại Sơn La đang dần trở nên suy thoái bởi sự lạm dụng các nguồn cây, con giống lai/ GMOs, phân bón hóa học và các loại hóa chất BVTV có độc tố cao. Những thói quen nêu trên đã khiến đất đai nơi đây ngày càng nghèo kiệt, suy thoái. Những loài cây, con giống bản địa ngày càng mai một khiến cây trồng và vật nuôi hiện tại khó chống chọi với sâu bệnh.

Nhằm góp phần chia sẻ những kinh nghiệm và mô hình nông nghiệp thông minh ứng phó với BĐKH cùng tỉnh Sơn La, Trung tâm SRD đã và đang thực thi thí điểm dự án “Bảo tồn và Phát triển đa dạng sinh học nông nghiệp cho nhóm cộng đồng nghèo” tại xã Muổi Nọi và Bon Phặng, huyện Thuận Châu. Dự án này được tài trợ bởi tổ chức Bánh mỳ cho Thế giới (Đức) và Manos Unidas (Tây Ban Nha).

Dự án giới thiệu, hướng dẫn và đồng hành cùng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Sơn La, UBND huyện Thuận Châu, UBND hai xã dự án và 300 hộ dân tại 8 bản dự án thực hiện những mô hình nông nghiệp thông minh với khí hậu như Canh tác lúa thông minh với khí hậu (CSR), phục tráng hai giống lúa nếp bản địa, chuyển đổi dần canh tác cà phê theo truyền thống sang canh tác theo hướng hữu cơ, hỗ trợ người dân chăn nuôi gà bản địa có sử dụng đệm lót sinh học…Sau hơn hai năm thực hiện, các hoạt động của dự án đã góp phần phục tráng và bảo tồn thành công hai giống lúa nếp Tan Lanh và Tan Nhe với sự áp dụng của hơn 60 hộ gia đình. Sự đa dạng của hệ sinh thái trên đồng ruộng cũng đã tốt hơn với việc xuất hiện trở lại từ 7 đến 11 loài thiên địch (so với 3 – 5 loài trước khi dự án thực hiện). 

Đây là kết quả từ hàng loạt những nỗ lực của SRD cùng những đối tác và người dân trong suốt hơn hai năm, bằng việc sử dụng nhiều hơn phân bón hữu cơ, giảm gần 40% lượng phân bón hóa học, trên 30% lượng hóa chất BVTV cũng như tuyệt đối không sử dụng hóa chất diệt cỏ cháy chứa Glyphosate. Giảm sử dụng các loại phân bón hóa học và xử lý tốt rác thải nông nghiệp đã giúp người dân tham gia góp phần giảm phát thải một số loại khí nhà kính như Nito oxit (N2O), Amoniac (NH4), Metan (CH4).

Người dân cũng đã có ý thức hơn trong việc trồng xen nhiều loại cây họ đậu, lạc hoặc trồng các loại cây gia vị quanh những nương đồi trồng mận và cà phê, qua đó vừa giúp cải tạo đất, chống xói mòn, thoái hóa, vừa có thêm lương thực cho gia đình.

Đối với hoạt động chăn nuôi gà, dự án cũng đã hỗ trợ kiến thức và kỹ thuật để gần 170 hộ gia đình tại 8 bản dự án tự tin hơn trong việc bảo tồn và phát triển nuôi gà bản địa bởi yếu tố thích ứng tốt hơn với BĐKH, giá trị sản phẩm cao hơn gà lai nên vừa có thêm thu nhập, vừa đảm bảo được nguồn thực phẩm cho gia đình. Cách thức và quy trình chăn nuôi cũng được cải thiện đáng kể, góp phần giảm thiểu những tác động của BĐKH bằng việc sử dụng men vi sinh và làm đệm lót sinh học. Mô hình này giúp người dân giảm được khá triệt để mùi hôi từ phân thải của gà, từ đó xử lý khá tốt phát thải khí NH4 và CH4.

Những kết quả nêu trên, mặc dù là bước đầu và chưa có đóng góp quá nhiều cho việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính ở cấp độ lớn, nhưng nó cũng đã giúp cho môi trường nói chung và sự đa dạng sinh học, đa dạng nguồn thu nhập và đảm bảo an ninh lương thực khá hơn cho người dân tại các bản thực hiện dự án. Chúng tôi hy vọng trong những năm tiếp theo, các mô hình đang thực hiện sẽ ngày càng được nhân rộng, lan tỏa cũng như những mô hình mới sẽ được chia sẻ và áp dụng nhiều hơn.

• < Prev
• Next >